اعدام در اسلام

می دانید که در قرآن مجازات مرگ مجاز نیست مگر در خصوص قصاص نفس كه حقی خصوصي و قابل گذشت است‌. با این وجود ارجحیت با عفو است. خداوند به اولياي دم به جاي انتقام بر عفو كردن بدون اخذ ديه سفارش مي‌كند. در مورد اینکه می توان مجازات اعدام را در یک چهارچوب اسلامی تعلیق کرد مطالعات زیادی توسط نو اندیشان دینی انجام شده است. یکی ازجامع ترین مطالعات در ایران توسط عمادالدین باقی صورت گرفته است که توصیه می کنم مطلب مفصل ایشان را در مورد امكان‌ لغو مجازات‌ اعدام‌ در شريعت و قوانين ايران را بخوانید. به صورت خلاصه گفته می شود مي‌توان براساس دلايل فقهي متعددي قيود قانوني و شرعي را براي قصاص نفس نيز وضع كرد. مانند حضور هيأت منصفه... از طرفی حتی اگر معتقد باشیم که مجازات اعدام‌ مطابق اسلام غیر قابل لغو است می توانیم اجرای آن را بر اساس نظر ‌برخي از ‌ فقها مانند علامه‌ حلي، محقق‌ حلي، آيت‌الله‌ خوانساري که معتقد هستند اجراي‌ حدود و قصاص‌ منحصر به‌ عصر حكومت‌ امام‌ معصوم‌ است به‌ تعويق‌ بیاندازیم. آقای باقی در این زمینه به نظر امام خمینی هم اشاره می کند که مطابق‌ نظريه‌ ایشان حكومت‌ اسلامی مي‌تواند احكام‌ اوليه‌ و فروع‌ دين‌ را بنا بر مصلحت‌ تعطيل‌ كند چه‌ رسد به‌ اجراي‌ احكامي‌ كه‌ با وجود نص در قرآن‌ در زمره‌ فروع‌ دين‌ به‌ شمار نمي‌آيند . یک سری از اعدام ها هم نیز اصولا حق الناسی نیست و حکومتی است که می توان آن را به مجازات دیگری مانند حبس ابد تبدیل کرد. به عنوان نمونه مجازات محاربه (اعدام‌ محاربي‌ كه‌ مرتكب‌ قتل‌ شده‌ و سابقه جدی در فساد و راهزني‌ دارد)‌ بر اساس سوره مائده یکی از گزينه‌هاي‌ زیر است : قتل، صلب، قطع‌ و تبعید. شکی نیست که بر اساس سنت‌ پيامبر و روايات‌ و كلام‌ فقها می توان عفو را به به این گزینه ها افزود بنابراین اعدام فرد محارب امري‌ تعييني‌ نيست‌ بلكه‌ تخييري‌ ( انتخاب یکی از گزینه ها بر اساس نظر قاضی) است‌ و مي‌توان‌ اعدام‌ را تبديل‌ به‌ تبعيد كرد يا حتي‌ مجرم را عفو کرد

در یک مصاحبه شغلی با یکی از سازمان های بین المللی حقوق بشر در پاسخ به این سئوال که چگونه می توان برای لغو مجازات اعدام در یک کشور اسلامی فعالیت کرد گفتم که ارائه یک قرائت درون دینی از امکان لغو مجازات اعدام و مهمتر ترویج فرهنگ عفو در موارد قصاص که شاکی خصوصی دارد می تواند در کاهش موارد اعدام بسیار موثر باشد. به نظر من حتی با وجود قوانینی که اعدام را به رسمیت می شناسد می توان مجازات اعدام را با ترویج فرهنگ عفو معلق کرد. می توان به مردم آموزش داد که مجرمان خود قربانی شرایط اجتماعی هستند و مجازات اصولا برای درمان و اصلاح است به انتقام جویی و خذف کامل مجرم از جامعه . قضات نقش مهمی در ترویج فرهنگ عفو دارند. سریال زیر تیغ را دوست داشتم که بر عفو به جای انتقام تاکید کرد

باز در این باره می نویسم

مجازات اعدام کیفر یا انتقام

کامنت هایی که آقای بدون نام و آقای جهانشاهلو گذاشته اند برای مطلب اعدام را بس کنید تشویق برای نوشتن مطلبی است که می خوانید. يکی از مهمترین دلايلی که در دفاع از اجرای مجازات اعدام ارائه می شود اين که اعدام می تواند از وقوع جرائم سنگين از جمله قتل و تجاوز جلوگيری کند. در حالی که مطالعات اين ادعا را تاييد نمی کند و وجود مجازات اعدام به تنهایی نمی تواند نقشی در کاهش جنايت داشته باشد. در دنیای امروز بیش از صد کشور جهان حکم اعدام را لغو کرده‌اند. در صدر کشورهایی که مجازات اعدام اجرا می‌شود چین و ایران قرار دارند

معمولاً استدلال های مخالف مجازات اعدام به شرح زیر است : مقصود از مجازات نباید انتقام جویی باشد, مجازات اعدام مسلماً در پی اصلاح فرد مجرم نیست چرا که اصولا حق حیات وی سلب می شود, به جای مجازات اعدام می توان از حبس ابد استفاده کرد چرا که می توان فرد را از ارتکاب مجدد جرم باز دارد. در واقع ارزش زندگی انسان , احنرام به حق حیات , این واقعیت که مجازات اعدام به گسترش سبعیت و خشونت در جامعه می انجامد, بسیار گران تمام می شود برای اینکه سرمایه انسانی جامعه را به جای اصلاح حذف می کند , معمولا در کشورهایی که اعدام اجرا می شود حکم اعدام برای کسانی که مسئول اعمال خود نیستند صادر می شود مانند کودکان, در بسیاری از موارد حکم ناعادلانه صادر می شود, شرایطی که دادگاه پشت در بسته و نظارت مردم و رسانه ها احکام تلافی جویانه صادر می کند, در بسیاری از موارد قربانیان شرایط بد جامعه مجرمان هستند که به جای اصلاح و درمان اعدام می شوند... از مهمترین استدلال های ارائه شده از سوی مخالفین اعدام است

یکی دیگر از متداول ترین استدلال های علیه مجازات اعدام این است که در بسیاری از موارد به خاطر اشتباه یا نقص در نظام قضایی انسان های بیگناه قربانی این حکم می شوند. چرا که سیستم قضایی از جمله قضات, دستگاه های امنیتی, شهود و ... ممکن است دچار اشتباه شوند. بنابرابن اگر متهم بی گناه اعدام شود چنین اشتباهی دیگر قابل جبران نیست. سازمان عفو بین الملل در این باره می گوید: تا زمانی که عدالت انسانی خطاپذیر است، خطر اعدام بیگناهان را هرگز نمی توان از میان برداشت. به عنوان نمونه اخیرا آقای لاریجانی دبير ستاد حقوق بشر قوه قضاييه در گفتگو با ایسنا اجراي حكم سنگسار جعفر کیانی در تاكستان را ناشي از اشتباه قاضي عنوان كرد. توصیه می کنم توضیحات تکان کننده وکیل سنگسار تاکستان را بخوانید تا تحمل درک اشتباه قضایی در مجازات غیر انسانی یک فرد آسان تر شود. نمونه های چنین خطاهایی در کشورهایی که مجازات اعدام را دارند فراوان است. در آمریکا طی سی سال یعنی از دهه هشتاد میلادی تاکنون بی گناهی بیش از صد و بیست نفر از محکومان اعدام ثابت شده است . هر یک از این افراد به طور متوسط نه سال درانتظار اجرای حکم اعدام بوده اند. گروه دیگری در مخالفت با اعدام می گویند که اعدام در واقع دو مجازات است؛ انتظار دردناک پیش از اعدام و هم خود اعدام. بسیاری از محکومان به اعدام متحمّل انتظارهای بسیار طولانی می شوند.در بسیاری از کشورهایی که مجازات اعدام را اعمال می کنند این انتظار بین هفت تا ده سال است. به طور خلاصه بسیاری از مخالفان اعدام معتقدند که نمی توانیم با کشتن آموزش دهیم که کشتن خطاست

این مطلب ادامه دارد. در باره بازدارندگی اعدام و غیر ضروری بودن آن همچنین مچازات اعدام در اسلام به زودی می نویسم